Wszyscy zastanawiający się „dlaczego potrzebne jest ubezpieczenie CARGO” muszą mieć świadomość, że proces przewozu ładunków obarczony jest ryzykiem powstania zdarzeń nieprzewidzianych. Zdarzeń często skutkujących uszkodzeniem lub utratą ładunku, a w konsekwencji powodujących bardzo wysokie koszty dla właściciela ładunku, jak również podmiotów zaangażowanych w procesie przewozu. Ubezpieczenie CARGO zapewnia ochronę interesów wszystkich uczestników procesu.
Katalog ryzyk towarzyszących procesowi przewozu jest bardzo szeroki i zróżnicowany w zależności m.in. od rodzaju środka transportu, czynników zewnętrznych, błędu ludzkiego, czy też działań zamierzonych. W celu zapewnienia ochrony ładunkowi w czasie przewozu powstało ubezpieczenie CARGO. To jedyne i tym samym najskuteczniejsze zabezpieczenie interesów właściciela ładunku.
To nie podlega wątpliwości: ubezpieczenie CARGO jest niezbędne w sytuacji wykonywania przewozów własnymi środkami transportu. W przypadku braku ubezpieczenia właściciel ładunku poniesie stratę związaną z uszkodzeniem lub utratą ładunku, jak również będzie musiał ponieść dodatkowe koszty, np. uprzątnięcia czy utylizacji ładunku. Natomiast w przypadku powierzenia ładunku przedsiębiorstwom przewozowym, często spotykamy się ze stwierdzeniem, że przewoźnik posiada własne ubezpieczenie OC, które obejmuje ochroną ładunek i zrekompensuje ewentualne straty poniesione przez właściciela ładunku, jeśli dojdzie do szkody w czasie przewozu. Analogicznie sytuacja powtarza się w przypadku zatrudnienia firmy spedycyjnej (o różnicach między odpowiedzialnością przewoźnika i spedytora piszemy w osobnym artykule).
Niestety nic bardziej mylnego!
OC przewoźnika
Ubezpieczenie OC przewoźnika (OCP) chroni przewoźnika przed ewentualnymi roszczeniami z tytułu powstałej szkody w powierzonym ładunku oraz opóźnienia w przewozie – w takim stopniu, w jakim on ponosi odpowiedzialność zgodnie z przepisami prawa. Przepisy prawa regulujące odpowiedzialność przewoźnika ograniczają zakres jego odpowiedzialności, a tym samem zakres ubezpieczenia OCP. Ograniczenia te obejmują:
- sytuacje, za które przewoźnik nie ponosi odpowiedzialności (tzw. „przesłanki egzoneracyjne”), jak np. siła wyższa, szkody powstałe w następstwie okoliczności, których przewoźnik nie mógł uniknąć i których następstwom nie mógł zapobiec, czy szkody powstałe z przyczyn występujących po stronie nadawcy lub odbiorcy, niewywołanych winą przewoźnika,
- ograniczenia kwotowe odszkodowania z tytułu częściowego lub całkowitego zaginięcia ładunku, które zgodnie z Konwencją CMR obowiązującą przy przewozach drogowych międzynarodowych wynosi 8,33 SDR za każdy brakujący kilogram masy brutto, a Załącznikiem B (CIM) do Konwencji COTIF wynosi 17 SDR za każdy brakujący kilogram masy brutto.
Jeśli więc zdarzeniu można przypisać odpowiedzialność przewoźnika w myśl przepisów prawa, następuje ustalanie czy szkoda jest objęta polisą OC przewoźnika i tu niestety może pojawić się kolejny problem. Polisy funkcjonujące na rynku niestety nie są wysokiej jakości i zawierają szereg włączeń i ograniczeń w ochronie ubezpieczeniowej.
OC przewoźnika a ubezpieczenie CARGO
Poniżej przedstawiamy porównanie wskazujące kluczowe różnice pomiędzy ubezpieczeniem OCP a ubezpieczeniem CARGO. Różnice obrazujące również z jakimi konsekwencjami musi liczyć się właściciel ładunku, który nie zdecyduje się zawrzeć odpowiedniej ochrony.
UBEZPIECZENIE OCP | UBEZPIECZENIE CARGO | |
| Przedmiot ubezpieczenia | Odpowiedzialność przewoźnika z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania umowy przewozu (ma za cel chronić przewoźnika) | Ochrona przewożonego ładunku od szkód powstałych w czasie tzw. zwykłego przebiegu przewozu (chroni interesy właściciela ładunku) |
| Limity odpowiedzialności | – 8,33 SDR / kg wagi brutto (drogowy) – 2 SDR / kg wagi brutto lub 666,67 SDR za jednostkę ładunku(morski) – 17 SDR / kg wagi brutto (kolejowy) – 22 SDR / kg wagi brutto (lotniczy) | Uzyskanie odszkodowania do pełnej wartości ubezpieczonego ładunku.
Możliwość doubezpieczenia m.in.: – cła – akcyzy – kosztów przewozu – przewidywanego zysku do 10% wartości ładunku |
| Awaria wspólna | Nie obejmuje | Obejmuje |
| Koszty ratownictwa | Nie obejmuje | Obejmuje |
| Siła wyższa | Nie obejmuje | Obejmuje |
| Kradzież z włamaniem, rabunek, rozbój | Ryzyko braku ochrony – ryzyko musi zostać objęte polisą OCP, a przewoźnik musi spełnić obowiązki umowy (np. klauzula parkingowa) – o odpowiedzialności przewoźnika często decydują szczegóły śledztwa policyjnego | Obejmuje |
| Wyłudzenie ładunku | Ryzyko braku ochrony | Obejmuje |
| Wypadek spowodowany przez innego uczestnika | Ryzyko braku ochrony – ryzyko powinno być potwierdzone w polisie OCP – próby uwolnienia się przewoźnika z odpowiedzialności za szkodę | Obejmuje |
| Czynności ładunkowe | Ryzyko braku ochrony – ryzyko powinno być potwierdzone w polisie OCP – przewoźnik musi ponosić odpowiedzialność za czynności ładunkowe tj. muszą one zostać zlecone przewoźnikowi | Obejmuje |
| Proces likwidacji szkody | Niepewność otrzymania odszkodowania, gdyż są prawem przewidziane sytuacje, kiedy przewoźnik i spedytor mogą się uwolnić od odpowiedzialności. Również zakres ubezpieczenia polis OCP posiadanych przez przewoźników stwarza zagrożenie braku odpowiedzialności ubezpieczyciela za szkodę. Proces dochodzenia roszczeń od sprawcy szkody (armatora, przewoźnika) często jest żmudny i skomplikowany. | Duża pewność otrzymania odszkodowania w sytuacji stwierdzenia szkody w ładunku w czasie przewozu. Proces uzyskania należnego odszkodowania jest znacznie szybszy. |
Odpowiedzialność spedytora oraz przewoźnika jest ograniczona i limitowana bezwzględnie obowiązującymi przepisami prawa lub Ogólnymi Polskimi Warunkami Spedycyjnymi (OPWS). Ubezpieczenie CARGO z kolei jest produktem, którego warunki kształtowane są umownie, w porozumieniu z ubezpieczycielem.
Zakres ochrony ubezpieczeniowej dający pewność zabezpieczenia własnego majątku, możliwość dopasowania ubezpieczenia do przewozu oraz specyfiki ładunku, relatywnie szybki proces likwidacji szkody oraz stosunkowo niski koszt – te wszystkie atuty przemawiają za tym, że warto zdecydować się na ubezpieczenie CARGO. Dla własnego bezpieczeństwa.
